۱ . داستان کوتاه
داستان کوتاه، روایت نسبتا کوتاهی است که در آن گروه محدودی از شخصیتها در یک صحنه منفرد مشارکت دارند و با وحدت عمل و نشان دادن برشی از زندگی واقعی یا ذهنی در مجموع تاثیر واحدی را القا میکنند. از نظر کمی، داستان کوتاه روایتی است کوتاهتر از رمان با کمتر از ۱۰ هزار کلمه که حوادث و اشخاص آن محدودند و برخلاف رمان که ممکن است تاثیرات متعددی بر خواننده بگذارد، تاثیر واحدی را القا میکند؛ بنابراین داستان کوتاه فشرده و خلاصه رمان نیست، بلکه ماهیت و ساختمان آن متفاوت است.در داستان کوتاه از واقعه صحبت میشود؛ بدین معنی که اغلب داستانهای کوتاه دارای یک واقعه بزرگ مرکزی است که حوادث و وقایع دیگر برای تکمیل و مستدل جلوه دادن آن آورده میشود .
در داستان کوتاه یک نفر در مرکز ماجرا است که قهرمان داستان یا شخصیت اصلی است و معمولا یک نفر یا دو نفر به عنوان شخصیتهای فرعی در کنار او برای پیشبرد حادثه داستان قرار میگیرند.
داستان کوتاه شکل هنری تازهای است که پیشینه آن به سال ۱۳۰۰ شمسی برمیگردد؛ یعنی زمانی که محمدعلی جمالزاده نخستین مجموعه داستان خود « یکی بود یکی نبود » را به چاپ سپرد. صادق هدایت یکی دیگر از داستاننویسان کوتاه است که داستاننویسی با او به راه درست و اصیل خود میافتد.
۲ . داستان بلند
داستان بلند به داستانهایی اطلاق میشود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در این نوع داستانها شخصیتهای فرعی وجود دارند که خواننده را همیشه به سوی شخصیتهای اصلی هدایت میکنند. نویسنده در داستانهای بلند ابتدا باید شخصیتهای اصلی داستان را انتخاب نماید و بر اساس معنایی که باید از آنها القا شود، شخصیتهای فرعی را نیز وارد داستان کند و در شعاع حرکت این اشخاص قرار دهد.حداقل حجم داستانهای بلند کمتر از نصف حجم رمانها است، (رمانها معمولا کمتر از یکصد صفحه نیستند). داستانهای بلند پایبند یک ماجرا هستند و این کشدار بودن ماجرا ممکن است از حوصله خواننده خارج باشد.با توجه به اینکه ایجاز در داستانهای بلند کمرنگ است و خود داستان هم در تمرکز یک ماجرا است، نوشتن آن نسبت به رمان کار راحتتری است.
۳ .رمان
اصطلاح رمان از زبان فرانسوی وارد زبان فارسی شده و در ادبیات داستانی ایران، قالب ادبی مدرنی به شمار میرود.رمان در اصطلاح، روایتی است نسبتا طولانی که شخصیتها و حضورشان را در سازمانبندی مرتبی از وقایع و صحنهها تصویر میکند. در واقع برای طول هر رمان اندازهای مشخص نشده است. نویسنده در رمان به شرح و نقلی از حوادث زندگی میپردازد که در برگیرنده عواملی چون کشمکش، شخصیت، عمل داستانی، صحنه، پیرنگ و درونمایه است.رمان با دن کیشوت اثر سروانتس نویسنده و شاعر اسپانیایی در خلال سال های ۱۶۰۵ تا ۱۶۱۵ تولد یافته است.رمان فارسی نسبت به این نوع ادبیات داستانی در غرب، پدیدهای نوظهور است. اگرچه رمان فارسی بیشتر سرگذشت خود را در گرایشهای عوامپسند ریسمان تاریخی که به تقلید از ترجمههای غربی نوشته میشد، طی کرده است اما ظهور حقیقی رمان در زبان فارسی تحت تاثیر دو جریان رخ داد؛ اول کاربرد زبان ساده در نثر توسط علیاکبر دهخدا و دوم با محمدعلی جمالزاده که با استفاده از زبان مردمی و محاورهای، رمان را به ابزاری فعال، زنده و کارآمد در عرصه داستاننویسی معاصر ایران بدل کرد.بنابراین رمان ایرانی قدمتی حدود صد ساله دارد و اولین رمانهای ایران در آخرین سالهای قرن گذشته و اولین سالهای قرن حاضر نوشته شدهاند.
۴ . داستان فیلمی/عکسی
اینگونه داستانها برای اولین بار در سایتهای اشتراک ویدئو همانند آپارات، یوتیوب و …. به وجود آمدند. در این داستانها از شخصیتهای درون فیلمها ، انیمیشنها و در مواردی بازیها استفاده میشود؛ بهگونهای که کمیکهای امروزی را به وجود آوردهاند. عکس یا فیلم در اینگونه داستانها پیشزمینه قرار میگیرند که در آن شخصیت داستان وجود دارد و دیالوگ این شخصیت به صورت زیرنویس در ویدئو نوشته میشود. سپس مجموعهای از فیلمهای ادیت شده یا عکسها داستان را با زیرنویسی که دارند، بیان میکنند. معمولا در اینگونه داستانها از موسیقی ترجیحا هماهنگ با داستان استفاده میشود تا هیجان بیشتری برانگیزد. مولد اصلی این سری داستانها در ایران به خصوص در سایت آپارات، پگاه خسروی بود. هماکنون داستانهای زیادی بر این اساس ساخته شدهاند و طرفداران خود را دارند.
۵-فیلمنامه
فیلمنامه یا سناریو (به فرانسوی: Scénario) داستانی است که همراه با توضیح صحنهها برای ساخت فیلم نوشته میشود. به نویسندهٔ فیلمنامه، فیلمنامهنویس میگویند. عناصر فیلمنامه از داستان و شخصیتها، صحنهها، سکانسها، پردهها، موسیقی، مکانها و … تشکیل شدهاند. یک فیلمنامه یا اسکریپت، یک اثر نوشته شده توسط فیلمنامهنویس برای یک فیلم، برنامه تلویزیونی یا بازی ویدیویی است. این سریالها می توانند کارهای اصلی یا سازگاری از قطعات موجود در نوشتن باشند. در آنها، جنبش، اعمال، بیان و گفتگوهای شخصیتها نیز نقل شده است. فیلمنامهای که برای تلویزیون نوشته شده است نیز به عنوان یک نمایش تلویزیونی شناخته شده است.
۶-نمايشنامه
نمایشنامه (به انگلیسی: play or stageplay)، پییس (به فرانسوی: pièce de théâtre) یا تئاترنوشت به متن قابل اجرا در تئاتر (نمایش) گفته میشود. نمایشنامه معمولاً در قالب گفتگو بین شخصیتها نوشته میشود. به نویسندهٔ این متن نمایشنامهنویس میگویند.مکان و زمان رخ دادن حوادث و نیز توضیح دربارهٔ صحنه قبل از نوشتن متن نمایش اهمیت دارند. در نمایشنامه حالات چهره بازیگر نیز ذکر میشود. هر پرده از نمایش شامل بخشهای مختلفی ست که ساختار نمایشنامه را تشکیل میدهند.
داستان کوتاه، روایت نسبتا کوتاهی است که در آن گروه محدودی از شخصیتها در یک صحنه منفرد مشارکت دارند و با وحدت عمل و نشان دادن برشی از زندگی واقعی یا ذهنی در مجموع تاثیر واحدی را القا میکنند. از نظر کمی، داستان کوتاه روایتی است کوتاهتر از رمان با کمتر از ۱۰ هزار کلمه که حوادث و اشخاص آن محدودند و برخلاف رمان که ممکن است تاثیرات متعددی بر خواننده بگذارد، تاثیر واحدی را القا میکند؛ بنابراین داستان کوتاه فشرده و خلاصه رمان نیست، بلکه ماهیت و ساختمان آن متفاوت است.در داستان کوتاه از واقعه صحبت میشود؛ بدین معنی که اغلب داستانهای کوتاه دارای یک واقعه بزرگ مرکزی است که حوادث و وقایع دیگر برای تکمیل و مستدل جلوه دادن آن آورده میشود .
در داستان کوتاه یک نفر در مرکز ماجرا است که قهرمان داستان یا شخصیت اصلی است و معمولا یک نفر یا دو نفر به عنوان شخصیتهای فرعی در کنار او برای پیشبرد حادثه داستان قرار میگیرند.
داستان کوتاه شکل هنری تازهای است که پیشینه آن به سال ۱۳۰۰ شمسی برمیگردد؛ یعنی زمانی که محمدعلی جمالزاده نخستین مجموعه داستان خود « یکی بود یکی نبود » را به چاپ سپرد. صادق هدایت یکی دیگر از داستاننویسان کوتاه است که داستاننویسی با او به راه درست و اصیل خود میافتد.
۲ . داستان بلند
داستان بلند به داستانهایی اطلاق میشود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در این نوع داستانها شخصیتهای فرعی وجود دارند که خواننده را همیشه به سوی شخصیتهای اصلی هدایت میکنند. نویسنده در داستانهای بلند ابتدا باید شخصیتهای اصلی داستان را انتخاب نماید و بر اساس معنایی که باید از آنها القا شود، شخصیتهای فرعی را نیز وارد داستان کند و در شعاع حرکت این اشخاص قرار دهد.حداقل حجم داستانهای بلند کمتر از نصف حجم رمانها است، (رمانها معمولا کمتر از یکصد صفحه نیستند). داستانهای بلند پایبند یک ماجرا هستند و این کشدار بودن ماجرا ممکن است از حوصله خواننده خارج باشد.با توجه به اینکه ایجاز در داستانهای بلند کمرنگ است و خود داستان هم در تمرکز یک ماجرا است، نوشتن آن نسبت به رمان کار راحتتری است.
۳ .رمان
اصطلاح رمان از زبان فرانسوی وارد زبان فارسی شده و در ادبیات داستانی ایران، قالب ادبی مدرنی به شمار میرود.رمان در اصطلاح، روایتی است نسبتا طولانی که شخصیتها و حضورشان را در سازمانبندی مرتبی از وقایع و صحنهها تصویر میکند. در واقع برای طول هر رمان اندازهای مشخص نشده است. نویسنده در رمان به شرح و نقلی از حوادث زندگی میپردازد که در برگیرنده عواملی چون کشمکش، شخصیت، عمل داستانی، صحنه، پیرنگ و درونمایه است.رمان با دن کیشوت اثر سروانتس نویسنده و شاعر اسپانیایی در خلال سال های ۱۶۰۵ تا ۱۶۱۵ تولد یافته است.رمان فارسی نسبت به این نوع ادبیات داستانی در غرب، پدیدهای نوظهور است. اگرچه رمان فارسی بیشتر سرگذشت خود را در گرایشهای عوامپسند ریسمان تاریخی که به تقلید از ترجمههای غربی نوشته میشد، طی کرده است اما ظهور حقیقی رمان در زبان فارسی تحت تاثیر دو جریان رخ داد؛ اول کاربرد زبان ساده در نثر توسط علیاکبر دهخدا و دوم با محمدعلی جمالزاده که با استفاده از زبان مردمی و محاورهای، رمان را به ابزاری فعال، زنده و کارآمد در عرصه داستاننویسی معاصر ایران بدل کرد.بنابراین رمان ایرانی قدمتی حدود صد ساله دارد و اولین رمانهای ایران در آخرین سالهای قرن گذشته و اولین سالهای قرن حاضر نوشته شدهاند.
۴ . داستان فیلمی/عکسی
اینگونه داستانها برای اولین بار در سایتهای اشتراک ویدئو همانند آپارات، یوتیوب و …. به وجود آمدند. در این داستانها از شخصیتهای درون فیلمها ، انیمیشنها و در مواردی بازیها استفاده میشود؛ بهگونهای که کمیکهای امروزی را به وجود آوردهاند. عکس یا فیلم در اینگونه داستانها پیشزمینه قرار میگیرند که در آن شخصیت داستان وجود دارد و دیالوگ این شخصیت به صورت زیرنویس در ویدئو نوشته میشود. سپس مجموعهای از فیلمهای ادیت شده یا عکسها داستان را با زیرنویسی که دارند، بیان میکنند. معمولا در اینگونه داستانها از موسیقی ترجیحا هماهنگ با داستان استفاده میشود تا هیجان بیشتری برانگیزد. مولد اصلی این سری داستانها در ایران به خصوص در سایت آپارات، پگاه خسروی بود. هماکنون داستانهای زیادی بر این اساس ساخته شدهاند و طرفداران خود را دارند.
۵-فیلمنامه
فیلمنامه یا سناریو (به فرانسوی: Scénario) داستانی است که همراه با توضیح صحنهها برای ساخت فیلم نوشته میشود. به نویسندهٔ فیلمنامه، فیلمنامهنویس میگویند. عناصر فیلمنامه از داستان و شخصیتها، صحنهها، سکانسها، پردهها، موسیقی، مکانها و … تشکیل شدهاند. یک فیلمنامه یا اسکریپت، یک اثر نوشته شده توسط فیلمنامهنویس برای یک فیلم، برنامه تلویزیونی یا بازی ویدیویی است. این سریالها می توانند کارهای اصلی یا سازگاری از قطعات موجود در نوشتن باشند. در آنها، جنبش، اعمال، بیان و گفتگوهای شخصیتها نیز نقل شده است. فیلمنامهای که برای تلویزیون نوشته شده است نیز به عنوان یک نمایش تلویزیونی شناخته شده است.
۶-نمايشنامه
نمایشنامه (به انگلیسی: play or stageplay)، پییس (به فرانسوی: pièce de théâtre) یا تئاترنوشت به متن قابل اجرا در تئاتر (نمایش) گفته میشود. نمایشنامه معمولاً در قالب گفتگو بین شخصیتها نوشته میشود. به نویسندهٔ این متن نمایشنامهنویس میگویند.مکان و زمان رخ دادن حوادث و نیز توضیح دربارهٔ صحنه قبل از نوشتن متن نمایش اهمیت دارند. در نمایشنامه حالات چهره بازیگر نیز ذکر میشود. هر پرده از نمایش شامل بخشهای مختلفی ست که ساختار نمایشنامه را تشکیل میدهند.
آخرین ویرایش توسط مدیر: