مجموعه ای از چند نکته ی جالب و بسیار کاربردی برای عکاسی ماکرو ( Macro photography ) و تجهیزات مورداستفاده در عکاسی ماکرو در این مطلب توضیح داده خواهد شد. مجموعه ای از ده عکس ماکرو حیرت انگیز در زیر نشان داده شده است. برای هر عکس توضیحاتی درباره ی تجهیزات عکاسی ماکروی مورد استفاده، داده شده است؛ به علاوه در مورد چگونگی ثبت این عکس های ماکرو هم صحبت شده است.
عکاسی از اشیاء ریز در فاصله نسبتا دورتر را کلوزآپ تعریف می کنند.
معمولا لنزها و تجهیزات لازم برای عکاسی ماکرو، امکان نزدیک شدن به سوژه تا فاصله یک سانتیمتر را فراهمی می کنند. ولی لنزهای کلوزآپ از فاصله مثلا ۵۰ سانتی متری نمای بسیار بسته را ثبت می کنند. این تفاوت را در انتخاب ابزار باید در نظر گرفت که بستگی به سوژه دارد. مثلا برای عکاسی از یک پروانه که بر روی یک گل نشسته نمی توان از فاصله ۱ سانتی متری عکاسی نمود .
۱- در عکاسی ماکرو سعی کنید به صورت دستی فوکوس کنید
به هنگام عکاسی از حشرات سعی کنید به صورت دستی فوکوس کنید. به تجربه متوجه شده ام که در زمان حرکت کردن حشرات خاموش کردن فوکوس اتوماتیک ( lens AF ) کار را بسیار راحت تر می کند. اگر چنین تنظیماتی خاموش نباشد، دوربین همواره در حال فوکوس کردن مجدد و تنظیم شدن است که موجب می شود هرگز عکس واضحی از حشره نداشته باشید.
گزینه های متعددی برای یک لنز مناسب در عکاسی ماکرو وجود دارد. همچنین می توانید با استفاده همزمان از اکستنشن تیوبها در کنار یک لنز معمولی، به درشت نمایی مطلوبی برسید. یا حتی بهتر از آن با معکوس قرار دادن یک لنز معمولی در ترکیب با اکستنشن تیوب حتی این میزان درشت نمایی بیشتر هم خواهد شد. البته مناسب ترین و راحت ترین گزینه برای یک تازه کار در عکاسی ماکرو استفاده از لنزهای مخصوص ماکرو است. محبوبترین این لنزهای ماکرو موجود در بازار، فاصله کانونی در بازه ی ۹۰ الی ۱۰۵ میلیمتری و با بزرگنمایی ۱:۱ ( یک به یک ) دارند. اگرچه مدلهایی با فاصله ی کانونی کوتاهتر مانند ۵۰ الی ۶۰ میلیمتری هم وجود دارد اما فاصله ی کانونی کاری کوتاهتر آن موجب می شود که برای ثبت عکس به سوژه باید بسیار نزدیک شد که در اینصورت ریسک فراری دادن آن وجود خواهد داشت.
بزرگنمایی ۱:۱ بدین معنی است که اگر به اندازه ی کافی نزدیک سوژه قرار بگیرید، اندازه ی سوژه روی سنسور به بزرگی آن در دنیای واقعی است. لذا اگر سنسور فول فریمی با ابعاد ۳۶ در ۲۴ میلیمتر دارید، به شما این امکان را میدهد که برای عکاسی از یک حشره ۳۶ میلیمتری هم فضای کافی در عکس خود داشته باشید.
اگر از دوربینهای APS-C یا کامپکت استفاده می کنید سوژه شما با بزرگنمایی بیش از ۱x، ثبت خواهد شد، در مورد لنزهای یک به یک معمولی می توان به برندهایی همچون لنز های سیگمای Sigma 105 میلیمتری، لنز های کانن Canon 100 میلی متری، لنز های نیکون Nikon 105 میلی متری، لنز های سامیانگ Samyang 100 میلی متری، لنز های تامرون Tamron افسانه ای ۹۰ میلی متری، لنز های سونی Sony 90 میلی متری و لنزهای توکینای Tokina 100 میلی متری اشاره کرد. این لنزها، قیمتی در حدود ۴۰۰ الی ۱۰۰۰ دلار دارند و همه ی آنها ارزش پولی که می دهید را دارند.
بسیاری از این لنزها قابلیت پایداری تصویر ( Image stabilization ) را دارند که بسیار خوب است چرا که ترکیب بندی را راحت تر می کند. همیشه به قسمت نظرات خریداران بروید و چیزی را بخرید که خوشتان می آید. شما معمولا از داشتن یک لنز ماکروی تقریبا ۱۰۰ میلیمتری با قدرت بزرگنمایی ۱:۱ مایوس نمی شوید چرا که عموما نتایج نزدیک و قابل رقابتی حاصل خواهد شد.
نکته قابل توجه این است در اکثردوربین های کامپکت ( compact camera ) و دوربین های شبه اس ال آر slr like با گزینه گل روبه رو هستیم که با فشردن این دکمه امکان ماکروگرافی ( عکاسی ماکرو ) فراهم می شود.
۳- در عکاسی ماکرو اکستنشن تیوب (extension tube) را امتحان کنید.
اکستنشن تیوب ها (extension tube)بسیار ارزانتر از آن چیزی که تصور میکنید هستند. اگر در اطلاعات اگزیف عکاسان، در مقابل دیافراگم و فاصله ی کانونی عدد صفر نشان داده شده بود، احتمالا به این معناست که عکاس از یک اکستنشن تیوب یا حتی چیزی که بین بدنه ی دوربین و لنز قرار گرفته استفاده کرده است.
برای آنهایی که نمی دانند اکستنشن تیوب چیست، آنها یک سری تیوب پلاستیکی یا فلزی هستند که بین بدنه ی دوربین و لنز قرار می گیرند. در هنگام استفاده از اکستنشن تیوب ها، باید فوکوس به صورت دستی باشد چراکه فوکوس اتوماتیک اصلا کار نخواهد کرد.
البته اخیرا این امکان وجود دارد که اگر برند اکستنشن تیوب، همان برند لنز ماکرویتان باشد، برحسب نوع برند می توانید از همه ی تنظیمات اتوماتیک بهره ببرید.
یکی از ارزانترین روش ها برای عکاس ماکرو استفاده از رینگ معکوس است؛ که قطعه ای فلزی است که بین بدنه دوربین و لنز بسته می شود. این قطعه برخلاف اکستنشن تیوب باعث اتصال سروته لنز به بدنه ی دوربین می شود؛ و در این شرایط امکان بزرگنمایی به وجود می آید.
۵- استفاده از فلش دوقلو (twin flash) یا رینگ فلاش (ring flash) در عکاسی ماکرو
استفاده از فلاش ضمن اینکه موجب عکاسی در سرعتی منطقی می شود به شما این امکان را می دهد تا با نگه داشتن دریچه ی دیافراگم روی f/11 زیاد، عمق میدان کافی داشته باشید. اگر چه که همیشه امکان خرید یک فلاش خارجی برای مبتدیان عکاسی وجود ندارد اما به هر حال این نکته در ادامه بدردشان خواهد خورد.
عکس زیر در قسمت سایه افتاده ی یک باغ ثبت شده است. استفاد از یک فلاش ماکرو کانن Canon Macro Twin Light MT-24EX به من این امکان را داده تا بدون قربانی کردن سرعت شاتر ( نوردهی ) دریچه ی دیافراگم را روی f/11 زیاد نگه داشته باشم. همچنین توانایی نگه داشتن سرعت شاتر در حدود ۱/۲۰۰ ثانیه موجب شده تا حرکت حشره به وضوح ثبت گردد.
هم چنین عکس بدون استفاده از سه پایه ثبت شده است. مانند بسیاری از عکاسان حوزه ماکرو، استفاده از سه پایه برای عکاسی از حشره ها بسیار دست و پاگیر است.
۶- استفاده از دیفیوزر فلاش ( diffuser ) در ماکروگرافی
اگر از فلاش استفاده می کنید توصیه می کنم از دیفیوزر هم در کنار آن بهره ببرید. دیفیوزر فلاش می تواند هر متریال سفید و نیمه شفافی باشد که می توانید آنرا بین فلاش و سوژه ی خود قرار دهید. دفیوزر باعث تعدیل نور و سایه شده و تصاویر با رنگهای بهتری ثبت می شوند.
هر چه منبع نور بزرگتر باشد، سایه های در عکس ملایمتر خواهد شد.
برای شروع، می توانید از یک برگه کاغذ سفید در جلوی فلاش استفاده کنید که باعث نرم شدن نور خروجی می شود .در شرایط بهتر می توانید دیفیوزر های مخصوص فلاش را خریداری نمایید. کمی هزینه بیشتری دارد ولی در عملکردتان بسیار موثر خواهد بود.
استفاده از سه پایه برای عکاسی ماکرو در شرایط محیط باز مخصوصا حشرات ممکن است عملی نباشد ؛ سرعت عمل باز کردن سه پایه و محکم کردن آن ممکن است باعث شود حشره فرار کند و در نهایت نتوان عکس مطلوب را ثبت نمود.
اما در مورد سوژه های ثابت مانند اشیا حتما باید از سه پایه استفاده نمود تا در سرعت های کم شاتر لرزش دست روی ندهد. درمورد انتخاب سه پایه ی عکاسی مناسب برای ماکروگرافی پیشنهاد می شود از سه پایه هایی استفاده نمایید که قابلیت ماکرو گرافی را دارند . این نوع از سه پایه ها در دو مدل رایج در بازار عرضه می شوند.
خرید لنزهای ماکرو با دیافراگم کم (۲٫۸) الزاما به این معنی نیست که تمامی عکس ها باید با این عدد دیافراگم ثبت شوند. در ماکروگرافی عمق میدان وضوح عکس بسیار کم می شود و برای افزایش این دامنه ی وضوح پیشنهاد استفاده از دیافراگم های بسته تر مانند ۱۱-۱۶ مطرح می شود ؛ که این رنج دیافراگم را در اکثر لنزها می توان بدست آورد. و تفاوت حاصله، بیشتر در کیفیت تصویر خروجی خواهد بود به طوری که اگر دولنز با فا صله کانونی مثلا ۸۰ میلیمتر داشته باشیم . و هر دو لنز برای ثبت عکس روی دیافراگم ۸ تنظیم شده باشند کیفیت لنزی که دیافراگم ۲٫۸ دارد از لنزی که با دیافراگم ۴ شروع می شود؛ بهتر خواهد بود. اگر برای سوژه مد نظرتان بتوان تا حدودی از کیفیت تصویر صرف نظر کرد نیازی به تهیه لنزهای ماکرو با دیافراگم ۲٫۸ نیست چون هرچه عدد دیافراگم کمتر باشد قیمت آن لنز بسیار بالاتر می رود.
در عکاسی ماکرو، سرعت شاتر مهمتر از ایزو ISO است. از انجایی که این پروانه در حال حرکت بود، سرعت ایزو دوربین را تا ۴۰۰ افزایش دادم که بتوانم سرعت شاتری در حدود ۱/۵۰۰ ثانیه داشته باشم. در صورتی که برای عکاسی ماکرو از فلاش استفاده می کنید می توانید بر اساس تنظیمات فلاش، سرعت شاتر تا ۲۵۰ افزایش یابد و ایزو در حساسیت ۱۰۰ باشد و با استفاده از نور فلاش کمبود نور جبران شود. در این حالت معمولا پس زمینه سوژه تیره می شود که این موضوع هم می تواند جلوه بصری زیبایی به وجود بیاورد.
اگرچه عکس ماکروی زیر تصویری از خزه ای کوچک در زیر کلاله ی یک گل ارکیده است اما باید بگویم این همان تصور من از سرزمین شهر پریان است! این زیبایی عکاسی ماکرو است که در آن از حضور کوچکترین چیزها استقبال می کنید و آنها را کاملا از دریچه ی دیگری نگاه می کنید.
