هنرمندان ایرانی با ساده کردن شکل پدیدههای پیرامون خود (گلها، درختان، پرندگان، حیوانات، خورشید و ...) طرحهای زیبایی بهوجود آورده و سپس آنها را بر روی آثار مختلف اجرا کردهاند. به مرور زمان، طراحان، بافندگان و سازندگان اشیا، طرحهای بیشتر و متنوعتری طراحی کردهاند که نسل به نسل مورد استفاده قرار گرفته و اکنون به دست ما رسیده است.
بیشتر نقوشی که در آثار هنری پیش از اسلام میبینیم پدیدههای طبیعی هستند که بسیار ساده طراحی شدهاند.
بسیاری از این نقشها پس از اسلام و بر اساس اعتقادات هنرمندان مسلمان تغییر شکل یافته و با تنوع بیشتر و ترکیب با نقوش دیگر مانند نقوش هندسی، اسلیمی، خطایی و ... تنوع و گوناگونی بیشتری یافته است.
مجموعه رشتههای هنری که این طرحها و نقشها در آنها مورد استفاده قرار میگیرند هنرهای سنتی نامیده میشوند که شامل بخش عظیمی از رشتههای هنری ایران است. بهطور کلی نقوش سنتی ایران به دو بخش نقوش هندسی و غیرهندسی یا گردان تقسیم میشوند. در این هنرها، طرحها و نقشهای ذهنی مشابه تکرار و با مواد مختلف اجرا میشوند.