مقدمه: این جستار بلند بناست راهنمایی کاربردی برای آشنایی شما با شیوههای مختلف نوشتن و نویسندگی و همینطور تمرینهای نگارش خلاق باشد.
شاید بخشی از این نکات و تمرینها نگرش شما را نسبت به نوشتن و نویسندگی تغییر بدهد، و سبب آغاز فصل تازهای از مسیر مهارتآموزی شما بشود.
در برنامه ۱۰ هفتهای نوشتن، با مراحل گوناگون نویسندگی آشنا میشوید و روشهای تازهای را برای بهتر نوشتن میآزمایید.
تمرینهای ساده و کاربردی برنامۀ ۱۰ هفتهای نویسندگی تا حدی رمز و رازهای نویسندگی را برای شما آشکار میکند و باعث میشود بعد از دو ماه و ده روز برخی افسانههایی را که دربارۀ استعداد نویسندگی وجود دارد کنار بگذارید و جدیتر و حرفهایتر بنویسید.
اگر خوب و منظم تمرین کنید، احتمالاً در پایان این برنامۀ ۱۰ هفتهای اولین کتاب کوچک خودتان را مینویسید. البته برای انتشار کاغذی نوشتههایتان هیچوقت عجله نکنید. در آغاز راه، اینترنت بستر خوبی برای انتشار نوشتهها و دریافت بازخورد است.
هفته اول
نویسندگی چیست؟ نویسنده کیست؟
مثل هر کار دیگری در هفتۀ اول باید بفهمیم که اصلاً نویسندگی چیست؟ نویسنده کیست؟ مراحل نویسنده شدن سخت است یا آسان؟ برای نویسنده شدن چه میزان عرق جبین و کد یمین لازم است؟
شاید تعریف رضا بابایی از نویسندگی یکی از زیباترین و راهگشاترین تعاریف باشد:
نویسنده کیست؟
«نویسنده کسی است که نوشتن برای او آسان است؛ اگر چه محصول کارش متوسط باشد.» پس نویسنده، کسی است که از نوشتن نمیهراسد؛ بلکه آن را دوست دارد و از آن لذت میبرد. کسی که نوشتن برای او، بهآسانی و شیرینی گشتوگذار در طبیعت باشد، نویسنده است؛ حتی اگر آنچه مینویسد، چشمها را خیره نکند. این گمان که نویسنده، باید با هر نوشتۀ خود، خوانندهاش را شگفتزده کند و به تحسین و اعجاب وا دارد، دور از آبادی است. اگر کسی، به همان راحتی که میگوید، بنویسد، نویسنده است؛ اگر چه دیگران، به سختی و با رنج فراوان، بهتر از او بنویسند. (نقل از کتاب خارج از نوبت)
بر خلاف تصور عامه و کلیشههای جاافتاده که نویسندگی را تحمل فقر و بدبختی و بیچارگی میدانند، میتوان نظر متفاوتی داشت؛ با توجه به روندهای موجود در دنیای فعلی و توسعۀ تکنولوژی و رسانههای دیجیتال، نویسندگی جایگاه کاملاً متفاوتی یافته است.
قبل از راهاندازی اینترنت هیچ بعید نبود که نویسندۀ بینوا از فقر و تنگدستی به هزار کار عجیب و غریب دیگر روی بیاورد یا از سر استیصال خودک*شی کند.
بحثی انحرافی!
در کلاسها و همینطور کامنتها خیلی از اوقات این سوال مطرح میشود که چرا نویسندهها خودک*شی میکنند؟
صادق هدایت، غزاله علیزاده و کورش اسدی هم احتمالاٌ معروفترین مثالهای مطرح شده ایرانی باشند؛ یا ارنست همینگوی، ویرجینیا ولف و رومن گاری که از مطرحترین نویسندههای خودک*شیکردۀ جهاناند. اما این نمونههای مشهور، به خاطر تلخی ماجرا و هالۀ رازی که دور مرگشان را گرفته، دلیل محکمی برای این نیستند که بپذیریم هر نویسندۀ خوبی، به احتمال قریب به یقین خودک*شی میکند! چه بسا که آمار خودک*شی در میان دیگر رشتههای هنری و غیرهنری بیشتر از نویسندگی باشد. در این حالت ما دچار خطای شناختی همبستگی میشویم؛ یعنی از رابطه برقرار کردن بین دو موضوع بهظاهر مرتبط، بدون نمونهها و شواهد کافی، نتیجهای میگیریم که لزوماً درست نیست. پس نگران نباشید و فعلاً فقط به خودک*شی با زیاد نوشتن فکر کنید!
اما چرا به یکباره فضای نویسندگی در سالهای اخیر متحول شد؟
نویسندگی و نوشتن کتابهای الکترونیکی در سالهای اخیر رونق عجیبوغریبی پیدا کرده است.
یک لحظه از خودتان سؤال کنید، شما از چه طریقی به این صفحه رسیدید؟ به احتمال زیاد، جستجو در گوگل.
حالا نویسندگی به موضوع جذاب و مهمی به نام استراتژی محتوا گره خورده است.
لینک کمکی:
تعریف ساده محتوا و تولید محتوا
تعریفهای مختلفی برای استراتژی محتوا وجود دارد. ولی در هر صورت تعریف سادۀ استراتژی محتوا از نظر ما «تولید هوشمندانۀ محتوا برای دیده شدن و ارتباط گرفتن با مخاطبان» است.
بسیارخب؛ توی دنیای اشباعشده از تبلیغات، با میلیونها تبلیغ و بنر که از هر طرف روی سر ما ریخته، راه رقابت و متمایز شدن چیست؟
تصور کنید میخواهید در رشتۀ خودتان به یک کارشناس شاخص تبدیل شوید. چارهای ندارید جز اینکه خوب بنویسید و رسانهای داشته باشید که افراد مرتبط با حوزۀ تخصصی شما نوشتههایتان را دنبال کنند و شما را به عنوان یکی از افراد تاثیرگذار حوزۀ تخصصیتان بشناسند و قبول داشته باشند.
یا اگر کسبوکاری داشته باشید، برای اینکه در صفحۀ اول گوگل دیده شوید فقط و فقط باید محتوای اصیل و دستاول تولید کنید.
هیچ جادوی دیگری به کمک شما نمیآید، دوران تکنیکهای بازاری و سیاه گذشته، الگوریتمهای گوگل روزبهروز هوشمندتر میشوند و روی محتوا حساسیت بیشتری نشان میدهند. بنابراین افسانههای مربوط به سئو را کنار بگذاریم و به تولید محتوای اصیل فکر کنیم. قلم شما عامل اصلی تمایز شماست.
تا به حال چیزی دربارۀ روند اطلاعات فوری شنیدهاید؟
روندهای موجود نشاندهندۀ این است که ما برای دستیابی به اطلاعات مورد نظرمان بیش از پیش به جای پرسیدن سؤال از هر کس دیگری به موتورهای جستجو مراجعه میکنیم.
بنابراین قدرت و بازار در دست کسانی است که در صفحات اول گوگل حضور داشته باشند.
مثلاً شما با جستجوی یکی از کلیدواژههای مرتبط با نویسندگی به این صفحه رسیدید، درست است؟ این قدرت محتوای متنی و نویسندگی آنلاین است که باعث شده ما و شما با هم رابطه برقرار کنیم.